Sporen van Maria Vermaat uit Wamel (1831/1832 - 1855)

Op diverse plaatsen is al melding gedaan van de constatering dat het met de Burgerlijke Stand van Wamel, in elk geval in de eerste helft van de 19e eeuw, niet bijster goed gesteld is. Maar al te vaak komen de twee reisters, die juist aan elkaar gelijk zouden moeten zijn, niet overeen. Zo ook in het geval van Maria Vermaat (voor 7-4-1832 - 7-4-1855), van wie het overlijden wel, maar de geboorte niet voorkomt in de BS van Wamel die door de mormonen van FamilySearch gescand zijn.

Over haar daadwerkelijke bestaan kunnen we echter niet twijfelen: niet alleen is haar overlijden ingeschreven, maar ze komt ook voor in het Bevolkingsregister van Wamel, ingeschreven in 1842. Ze was toen 11 jaar oud:

Maria Vermaat in het Bevolkingsregister van Wamel

Bij haar overlijden is ook, zoals gewoonte was, een memorie van successie opgemaakt, waarin werd vastgelegd welke bezittingen de overledene had of waarop deze aanspraak kon maken (in het geval er nog ouders in leven waren). Via het Gelders Archief vond ik onlangs ook de memorie van successie van Maria.
Als eerste valt op dat Maria een testament had laten opmaken, dat gepasseerd is bij notaris Johan Fredrik Pool in Druten op 13 maart 1855, drie weken voor haar overlijden. Blijkbaar was ze ziek en hield ze er rekening mee dat ze die ziekte niet zou overleven. In het testament wees ze haar moeder, Willemina Rijnders (1800-1892), de tweede echtgenote van haar vader Jan hendrik Vermaat (1793-1847), als enige erfgenaam aan van "een zestiende in de onverdeelde helft eener windkorenmolen en erf, met daarbij behoorend huis, tuin en molenpad, gelegen te Lent, voorkomende op den kadastralen legger dier gemeente onder sectie G, no. 169, 170, 171 en 175". Het gaat hier om de molen die in het kadaster van 1811-1832 in het bezit was van "de kinderen van Wouter Rijnders, brouwer" (zie http://www.molendatabase.org/molendb.php?step=details&nummer=5500), de vader van moeder Willemina. Blijkbaar had Willemina nog één broer of zus, want van die helft heeft zij naar Nederlands gebruik recht op de helft plus een kindsdeel. Met 7 kinderen heeft ieder kind daarmee recht op 1/16 van die helft.
"De laatste molenaar kwam uit de vermogende familie Reijnders. In de 19e eeuw bezat deze familie in Lent ook een bierbrouwerij en een stijfselfabriekje. Deze bedrijven gingen in de hete zomer van 1853 door blikseminslag verloren zoals het brievenboek van de burgemeester van Elst vermeldt. De bierbrouwerij werd niet herbouwd. Later werd in het souterrain van villa Bato van de familie Reijnders op beperkte schaal bier gebrouwen."
[http://www.noviomagum.nl/Lent/016a.htm]

Korenmolen in Lent*

Van vaderszijde waren de bezittingen uitgebreider:
- een huis en erf, groot 6R 10E - sectie A nr 157
- een tuin, groot 9R 90E - sectie A nr 158
- een boomgaard, groot 22R 40E - sectie A nr 159
- een wilgepas, groot 18R 30E - sectie A nr 160
- een weiland, groot 2B 19R 20E - sectie D nr 82
- een weiland, groot 2B 67R 40E - sectie D nr 63
- een weiland, groot 1B 89R - sectie D nr 58
- een weiland, groot 2B 53R 10E - sectie C nr 168
- een weiland, groot 1B 63R 60E - sectie C nr 187
- een wilgepas, groot 3B 12R 30E - sectie D nr 76
- een perceel miter?, groot 29R 30E - sectie D nr 77
- een kenhuisje? en erf, groot 1R 40E - sectie D nr 78
- een perceel weiland, groot 40R 90E - sectie D nr 79
- een perceel weiland, groot 4B 34R 90E - sectie D nr 81
- een huis en erf met tuin en boomgaard, groot 6R 32E - sectie E nr 76, 77 en 78

Hierbij is een B(under) gelijke aan een hectare, een (vierkante) R(oede) gelijk aan een are en een (vierkante) E(l) gelijk aan een centiare.

Een wilgepas wordt in Gelderland gebruikt voor een "boschje, inzonderheid een kleine groep van lage boomen, bij elkander in een open veld staande". Van de lezingen miter en kenhuisje ben ik niet zeker.

In totaal besloeg het bezit van vaderszijde een oppervlakte van bijna 20,75 hectare.

Memorie van successie Maria Vermaat 1/4

Memorie van successie Maria Vermaat 2/4

Memorie van successie Maria Vermaat 3/4

Memorie van successie Maria Vermaat 4/4

* N/A. Nederlands: Beschrijving Molen van Lent Korenmolen. Gemeente Nijmegen. De molen verdween in 1902. Documenttype foto Vervaardiger Stomps, Benjamin Wilhelmus Collectie Collectie B.W. Stomps Datering 1894 t/m 1900 Inventarissen http://archief.amsterdam/archief/10162 Afbeeldingsbestand 010162000317 Generated with Dememorixer . 1894 t/m 1900. Benjamin Wilhelmus Stomps (1856-1904) 188 Benjamin Wilhelmus Stomps, Afb 010162000317 - Image ID: P5NX27