maandag 25 juli 2016

Serendipiteit of gewoon mazzel? Willem Jacobus Vermaat bestaat!

Soms heb je als genealoog opeens geluk, terwijl je jarenlang op een dood spoor zit. Een andere genealoog noemde dat serendipiteit. 

Serendipiteit is het vinden van iets onverwachts en bruikbaars terwijl je op zoek bent naar iets totaal anders.
Het woord werd geïntroduceerd in het Engels door Horace Walpole in de 18e eeuw, in een brief waarin hij het had over een verhaal dat hij had gelezen, het Perzische sprookje De drie prinsen van Serendip (Serendip is een oude Perzische naam voor Sri Lanka). In die context verwijst serendipiteit naar het vermogen van een alerte geest om uit toevalligheden conclusies te trekken. Anders gezegd: slimme, voorbereide mensen zijn beter in staat om daadwerkelijk ontdekkingen te doen aan de hand van het toeval. Serendipiteit is door de Amerikaanse onderzoeker Julius Comroe wel beeldend omschreven als het zoeken naar een speld in een hooiberg, en eruit rollen met een boerenmeid.

[Wikipedia]
Enige jaren geleden ontving ik het complete onderzoeksarchief van een (zeer ver) familielid, dat uit de Haagse tak stamt en van die familieleden het een en ander had opgetekend. Uit haar aantekeningen begreep ik ook dat het echtpaar Hendrik Cornelis Vermaat en Johanna Willemina de Hoog naast hun vier andere kinderen (onder wie Jan André Johan Vermaat, die de wapenspreuk labor improbus omnia vincit aan het familiewapen toevoegde) ook nog een zoon Willem Jacobus zouden moeten hebben.
Tot op vandaag kon ik van hem echter geen enkel spoor vinden.

Op zoek naar een geheel andere Vermaat zocht in in Heusden en kwam daar bij toeval in het bevolkingsregister het gezin van Hendrik Cornelis en Johanna tegen. Tot mijn verbazing werd ook Willem Jacobus vermeld, geboren 26 November 1841 te Valburg. Ook in het bevolkingsregister van Heusden trof ik hem aan.


Vermelding in de bevolkingsregisters van Sprang en Heusden van Willem Jacobus Vermaat
In het laatste register werd vermeld dat hij op 14 januari 1867 naar 's-Gravenhage was vertrokken.

Aan dat vertrek lag een familiedrama ten grondslag. Tussen 20 en 23 juli 1866 overleden in Heusden zowel de jongste dochter Hendrica Cornelia, Hendrik Cornelis zelf als zijn vrouw Johanna. Het kan niet anders of hier moet sprake geweest zijn van een ernstige ziekte.
Mogelijk kreeg Willem Jacobus hiervan een forse lichamelijke klap, want ik vond zijn overlijden in 's-Gravenhage op 5 november 1867.

Dat ik zijn geboorteakte niet kon vinden, bleek veroorzaakt te worden doordat zijn geboortedatum in de overgenomen aantekeningen een maand te vroeg gedateerd was.
Dat ik zijn overlijden vond was een gelukje. Nadat ik via de Digitale Stamboom tevergeefs had gezocht, besloot ik het via de Tafels te proberen. Meteen al in de eerste was het raak.

Willem had het beroep van (koek)bakker (het oorspronkelijke beroep van zijn vader) en overleed ongehuwd.

Om het bewijs te leveren dat Willem Jacobus Vermaat (1841-1867) werkelijk bestaan heeft, hierbij de akten:


Geboorteakte Willem Jacobus: Valburg 1841 Akte 108
Overlijdensakte Willem Jacobus: 's-Gravenhage 1867 Akte 434
Serendipiteit of gewoon mazzel?

Geen opmerkingen:

Een reactie posten